"Nhiều quan chức Mỹ nói rằng cam kết của nước này với đảo Đài Loan vẫn ’vững như bàn thạch’ và chỉ trích quân đội Trung Quốc diễn tập trên eo biển Đài Loan. Những lời đó có thể lừa dối và xoa dịu các lực lượng cực đoan trên hòn đảo, nhưng không thể ngăn cản Trung Quốc đại lục", Global Times, tờ báo thuộc People’s Daily, cơ quan ngôn luận của đảng cộng sản Trung Quốc, cho biết trong bài xã luận hôm 15/10.
Tờ báo Trung Quốc cảnh báo người dân trên đảo Đài Loan không nên tin lời hứa hẹn của Mỹ vì "Washington sẽ không bao giờ chiến đấu đến chết để giúp hòn đảo ly khai", thêm rằng Mỹ đang sử dụng chiêu trò địa chính trị nhằm cản trở sự phát triển của Trung Quốc. "Trung Quốc sẽ tiếp tục củng cố quân đội để giành lợi thế áp đảo nhằm giải quyết hoàn toàn vấn đề Đài Loan", Global Times viết.
Tờ báo cho rằng Mỹ chỉ xem xét vấn đề Đài Loan dưới góc độ lợi ích, trong khi Trung Quốc quyết tâm "bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ" và sẵn sàng "chiến đấu đến cùng" để thực hiện điều này.
"Toàn bộ eo biển và khu vực xung quanh đều nằm trong tầm tấn công hiệu quả của quân đội Trung Quốc. Việc triển khai hải quân và không quân bảo vệ Đài Loan sẽ là cái bẫy tử thần với binh sĩ Mỹ. Trung Quốc là cường quốc hạt nhân sở hữu tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, điều đó sẽ ngăn Mỹ nghĩ tới sử dụng vũ khí hạt nhân. Washington không còn khả năng dùng quân sự để gây sức ép với Bắc Kinh", bài viết có đoạn.
Bài viết được đăng vài ngày sau khi Grant Newsham, đại tá từng làm sĩ quan liên lạc giữa thủy quân lục chiến Mỹ với lực lượng phòng vệ Nhật Bản, kêu gọi Washington thể hiện rõ quyết tâm sẵn sàng can thiệp, thậm chí phát động chiến tranh hạt nhân khi Đài Loan bị tấn công.
"Hãy làm rõ với các lãnh đạo Trung Quốc rằng họ có thể mất tất cả nếu mở chiến dịch quân sự nhằm kiểm soát Đài Loan. Mỹ cũng cần đi đầu và hỗ trợ đảo Đài Loan khỏi tình cảnh bị cô lập về quân sự, đối ngoại 40 năm qua", ông nói.
Quân đội Trung Quốc gần đây liên tục gia tăng sức ép quân sự lên Đài Loan bằng các biện pháp truyền thống và phi truyền thống. Ngoài các chuyến bay áp sát hòn đảo với số lượng phi cơ cao kỷ lục, quân đội Trung Quốc còn tiến hành nhiều cuộc diễn tập đổ bộ đánh chiếm bờ biển ở các khu vực gần Đài Loan.
Kể từ khi chuyển sang thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc từ năm 1979, công nhận chính sách Một Trung Quốc và thừa nhận đảo Đài Loan là một phần của Trung Quốc, Mỹ không còn ràng buộc về mặt pháp lý để hỗ trợ Đài Loan trong trường hợp hòn đảo bị tấn công.
Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS.
Đạo luật quan hệ với Đài Loan được thông qua trong năm 1979 chỉ quy định Mỹ cam kết hỗ trợ hòn đảo trong xây dựng năng lực tự vệ. Đây được coi là "sự mơ hồ chiến lược" nằm trong tính toán của Washington nhằm tránh chọc giận Bắc Kinh.
Tuy nhiên, một số chuyên gia, cựu quan chức quân sự Mỹ cho rằng sự "mơ hồ chiến lược" đó khiến cam kết hỗ trợ Đài Loan của Mỹ không còn mang tính răn đe hiệu quả với Trung Quốc.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Lãnh đạo cơ quan phòng vệ Đài Loan Khâu Quốc Chính hồi tuần trước cảnh báo sau 4 năm nữa, quân đội Trung Quốc có thể đủ khả năng tiến đánh hòn đảo mà chỉ phải chịu thiệt hại tối thiểu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 9/10 nhắc lại quyết tâm thống nhất đảo Đài Loan với đại lục, khẳng định thống nhất bằng biện pháp hòa bình đảm bảo lợi ích tốt nhất cho hai bên eo biển Đài Loan. Năm 2019, ông Tập từng tuyên bố để ngỏ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi Đài Loan.
